De wraak van de valsemunter – Cor de Graaf

De wraak van de valsemunter – Cor de Graaf

Datum: 8 maart 2023
Tijd: 20:00 - 22:00
Locatie: Blauwe zaal van de Tuindorpkerk, Prof. Suringarlaan 1, 3571 WH Utrecht.
Lezing

Valsemunterij is bijna net zo oud als het aanmunten van stukjes metaal met een stempel. Het was ook lucratief, al waren de risico’s groot. In de Middeleeuwen waren straffen vaak zwaarder dan tegenwoordig. Ook voor valsemunterij werd men indertijd zwaar bestraft en wel met de doodstraf.

De 16e eeuw is in de geschiedenis van de Nederlanden een periode van chaos. Een deel van die eeuw waren we in oorlog, een centraal gezag ontbrak. Veel steden, heerlijkheden, abdijen en andere gebieden hadden muntrecht. Niet altijd was dat legaal verkregen en die semi-legale munthuizen hebben een eigen naam gekregen: hagemunten.  

In de lezing zal worden ingegaan op het verschil tussen legale munthuizen, hagemunters en valsemunters. Het zal duidelijk worden dat de scheidslijn tussen deze categorieën in een periode van chaos kon vervagen. Centraal staat de bende van Anthonis van Eembrugge, telg uit een muntmeestersgeslacht en ook getrouwd met een dame met muntmeesters in haar voorgeslacht. Ook zal ingegaan worden op de vraag wat de economische schade van een dergelijke bende was en wordt een schatting gemaakt van de legale en illegale verdiensten van de bende. 

Cor de Graaf studeerde af als mediëvist aan de Universiteit Leiden op een scriptie getiteld: Den valscher den ketel. De bestraffing van muntmisdrijven in Holland, Zeeland en Utrecht tussen 1300 en 1600, wat de basis is voor het gelijknamige artikel in het Jaarboek voor Munt- en Penningkunde. Sindsdien publiceert hij over numismatiek, maar ook over genealogie, dorpsgeschiedenis (Schoonoord) en archivistiek. Hij werkt tegenwoordig als adjunct-directeur bij Erfgoed Leiden en Omstreken en is daarnaast gemeentearchivaris van Leiden en omliggende gemeenten.