Lezing ‘Gelderse steenfabricage, arbeiders en fabrikanten’ door Rene van Hoften

Lezing ‘Gelderse steenfabricage, arbeiders en fabrikanten’ door Rene van Hoften

Datum: 8 oktober 2024
Tijd: 20:00 - 22:00
Locatie: Wijkcentrum Dukenburg (zaal 0.09), Meijhorst 7039, 6537 EP Nijmegen (NS station Dukenburg, buslijn 331, halte Meijhorst sporthal).

Rene van Hoften verhaalt over de geschiedenis van de steenfabrieken in Gelderland, in het bijzonder de steenfabrieken in de Ooij. Nijmegen e.o. was eigenlijk dé steenregio van Gelderland, met een groot aantal kantoren van de fabrikanten. Het is een verhaal over de samenwerking en de conflicten tussen arbeid en kapitaal, omlijst met prachtig historisch beeldmateriaal. De verschillende fabrikanten worden benoemd, met hun fabrieken in de Ooij, Hees, Nijmegen, Beuningen, Dreumel, Doornenburg en Berg en Dal.

Er wordt ingegaan op de soms economisch risicovolle positie van de fabrikanten, maar vooral op de sociaal kwetsbare positie van de steenfabrieksarbeiders: hun werkomstandigheden, hun woonsituatie, de lonen, het steenseizoen, kinderarbeid, vrouwenarbeid.

In de openlucht gedroogde stenen worden in de oven gereden om gebakken te worden. De foto is genomen op de steenfabriek De Onderste Oven in de Bemmelse Waard, toen eigendom van de familie Ratering Arntz, nu onderdeel van Wienerberger. Foto Beeldbank RAN (publiek domein)

Rene vertelt over de diverse oventechnieken, de werkvormen en de omstreden rol van de katholieke kerk. De spanning tussen fabrikanten en arbeiders heeft in Gelderland tientallen keren tot spontane en georganiseerde stakingen geleid. Die waren niet altijd succesvol, de rol van de verschillende vakbonden hierbij wordt bekeken.

We kijken uiteindelijk ook naar de huidige restanten van deze fabriekssector.

De avond is vrij toegankelijk voor NGV leden en niet-leden.