Lezing: 350 jaar Protestanten in de Peel
Spreker: Henk Roosenboom
Hoewel al in de 16de eeuw in Brabant protestanten voorkwamen, is pas vanaf 17de eeuw sprake van protestantse gemeenten, ook in het gebied van de Peel. Na de vrede van Munster in 1648 werd Brabant een onderdeel van de Republiek en werd het calvinisme de officiële publieke religie. Ondanks de bevoordeling van de protestanten op alle gebieden, bleef het aantal hervormden in Brabant klein.
Maar halverwege de 19de eeuw veranderde dat toen Jan en Nicolaas van de Griendt startten met de grootschalige vervening van de Peel. Daarbij werden aparte nederzettingen gesticht: Helenaveen en Griendtsveen. Vreemdelingen kwamen naar Deurne om te werken in de Peel: uit Duitsland (de “Poepen”) uit Drenthe, Overijssel, Friesland en Groningen (“Oliekonten”). Een groot aantal was protestant en, hoewel de meesten seizoenarbeiders waren, waren er ook die zich definitief vestigden in Deurne. Voor die protestanten moesten voorzieningen getroffen worden: een kerkje, een predikant, een school. De verhouding met hun katholieke dorpsgenoten was vaak moeilijk. Waren het vóór 1795 de katholieken die zich “onderdrukt” voelden, nu waren het de protestanten die zich vaak als tweederangs burgers behandeld voelden. Naast de sociaal-economische omstandigheden en de moeilijkheden die zij ondervonden komt ook de relatie met de katholieken aan de orde. Uiteraard wordt de lezing toegelicht met vele afbeeldingen.
Henk Roosenboom is historicus en heeft diverse boeken geschreven waaronder “Ontvoerd of gevlucht?” over de zaak Sopha Alberts en “De ‘Grouwelyke misdaad’ van een Surinamse plantagehouder en zijn dochter. Een achttiende-eeuwse incestzaak”.
Nederlands-Hervormde kerk Deurne