Op zaterdag 24 februari heeft de afdeling Flevoland een lezing georganiseerd in Museum Batavialand in Lelystad met als titel Het Kadaster, Toen en Nu, door Tonnie Peters. Deze lezing is een voorbereiding voor de excursie naar het Kadastermuseum in Arnhem , die zal plaatsvinden op 30 mei 2024.
De lezing was opgedeeld in een aantal hoofdstukken. Allereerst het ontstaan en het doel van Het Kadaster, wat doet het huidige kadaster, het raadplegen van registers en tot slot nog een aantal zeer interessante sites voor stamboomonderzoekers.
Het Kadaster is ontstaan in de tijd van Napoleon en had toen als eerste doel het mogelijk maken om (grond)belasting te innen. In de periode van 1515 tot 1632 onder het bewind van Karel V maakte men gebruik van zgn. kohieren. In de daaropvolgende periode van 1632 tot 1795 moesten de landeigenaren een opgave doen van hun eigendommen. In 1805 voert Koning Lodewijk officieel de grondbelasting in. Toen werd per gemeente vastgelegd wie de eigenaar en dus belastingplichtige was, de processen-verbaal van grensbeschrijving. Na de val van Napoleon heeft Koning Willem I bepaald dat dit beleid voortgezet moest worden. Dat was de eerste stap op weg naar een organisatie die in 1832 officieel werd gelanceerd als Het Kadaster.
Na de opstart van het Kadaster kwam er een extra taak bij, nl het vastleggen van de rechtszekerheid van eigendommen. In 1838 bij de invoering van een nieuw Burgerlijk Wetboek werd de inschrijving van overdrachtsakten en ook hypotheekakten verplicht. Er werd een nieuw register opgesteld van eigendomsrechten van onroerende goederen. In de periode 1850 tot 1900 werd de eerste militaire topografische kaart van Nederland gemaakt en ook de eerste topografische kaart in kleur. In 1885 is gestart met de ‘Rijksdriehoeksmeting’, het meten van referentiepunten in landelijk coördinatenstelsel.
In de 20-ste eeuw is een belangrijke adviserende taak weggelegd voor Het Kadaster bij de vele ruilverkavelingsprojecten. Ook werden een paar nieuwe taken toegevoegd aan het werkveld van Het Kadaster, t.w. zekerheid bieden in eigendom en gebruik, het platform voor geo-informatie en partner voor het gebruik van geo-informatie. In 1989 gaat het KLIC (Kabels, Leidingen Informatie Center) register van start. In dit register wordt alle informatie omtrent leidingen en kabels die in de grond liggen vastgelegd.
Het Kadaster anno nu legt een groot aantal gegevens vast van onroerende zaken, zoals gegevens over een perceel (kadastrale aanduiding; ligging; grootte), rechthebbenden, Verwijzing naar openbare registers, koopsom en hypotheekgegevens, publiekrechtelijke beperkingen. Ook worden gegevens van boten en vliegtuigen vastgelegd door Het Kadaster.
Verdere taken van Het Kadaster zijn het beheer en onderhoud van topografische kaarten, adviezen verstrekken over ruimtelijke ontwikkeling, maatwerk en advies voor grote zakelijke klanten, meewerken met internationale organisaties over het in richten van landregistraties en geografische systemen. Het Kadaster beheert ook een aantal landelijke voorzieningen zoals WOZ systemen, Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en KLIC register. Ook heeft Het Kadaster data verzameld waardoor er inzicht is in de energieprestaties van woningen.
Ook werd er stilgestaan bij de mogelijkheden om al deze informatie in te zien via de archiefviewer. Alleen heb je hiervoor een betaald account nodig.
Tot slot een overzicht van sites waar je zelf gegevens kunt zoeken:
- https://hisgis.nl
- https://www.topotijdreis.nl/
- https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/
- https://www.kadata.kadaster.nl/fotomuseum/fotos/RijksdriehoekstelselDossiers
- https://www.bertspaan.nl/rijksdriehoeksmeting/#10.52/52.3071/5.1602
- https://www.pdok.nl